رشته بیوشیمی به دو بخش محض و بالینی تقسیم میشود، موضوع بحث ما بیوشیمی بالینی است که زیر مجموعه وزارت بهداشت میباشد. رشته علوم آزمایشگاهی یک یا همان بیوشیمی برای دانشجویانی که اهل تحقیق و علاقهمند به آزمایش هستند رشته محبوبی است.
رشته بیوشیمی در مقطع کارشناسی و کاردانی در دانشگاههای دولتی تدریس نمیشود و افراد باید در رشتههای مرتبط تحصیل کنند و تحصیلات تکمیلی خود را در رشته بیوشیمی ادامه دهند. اما در دانشگاه آزاد این رشته تحت عنوان رشته زیستشناسی سلولی و مولکولی- بیوشیمی فقط در مقطع کارشناسی ارائه میشود.
در واقع شروع تحصیل در رشته بیوشیمی به صورت جدی، در مقطع کارشناسی ارشد است. اگر داوطلب کنکور کارشناسی ارشد بیوشیمی بالینی هستید باید منابع ارشد بیوشیمی بالینی را به خوبی مطالعه کنید تا بتوانید در رشته بیوشیمی بالینی قبول شوید.
رشته بیوشیمی بالینی
رشته بیوشیمی بالینی که زیر نظر وزارت بهداشت ارائه میشود ماهیت پزشکی و تشخیص طبی دارد، به همین دلیل جذابیت بیشتری برای دانشجویان دارد. دانشجویان با مطالعه این رشته، میتوانند ساعتها به مطالعه آزمایشات جدید بپردازند و از کشف و تشخیص موارد تازه در این علم لذت ببرند. رشته بیوشیمی بالینی در کارشناسی ارشد تدریس میشود و پیش زمینه آن تحصیلات مرتبط در دوره کارشناسی است. اهداف بیوشیمی بالینی در زمینههای مختلف به شرح زیر است:
بیوشیمی، مطالعه فرایندهای شیمیایی در جانداران زیستی است. بیوشیمی با ساختار و عملکرد اجزای سلولی مثل پروتئینها، کربوهیدراتها، لیپیدها، اسیدهاینوکلئیک، و گونههای دیگر زیستمولکولها سروکار دارد.
هدف بیوشیمی پاسخ دادن به سؤالهایی است که از بیوشیمی ناشی میشوند. دانش بیوشیمی که در آن از روشهای شیمیدانان برای درک و شناخت فرایندهای زیستی که درون جانداران روی میدهد، استفاده میشود، دارای اهمیت روزافزونی است؛ همه گیاهان و جانوران از ترکیبهای شیمیایی ساختهشدهاند و وظیفهٔ بیوشیمیدانان آن است که ساختمان این مواد و نقش آنها را در حیات موجودات زنده بررسی و شناسایی کنند.
کربوهیدراتها، لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک مانند DNA تنها شماری از مولکولهای شیمیایی هستند که موضوع مطالعه بیوشیمیدانان بهشمار میآید. در یکی از شاخههای این علم از این مطالعات برای تولید واکسنهای مقابلهکننده با بیماریهای ویروسی مانند اوریون استفاده میشود. بیوشیمی در زمینه درمان بیماریهایی چون ایدز و سرطان نیز بهکار میرود.
چارت دروس بیوشیمی وزارت بهداشت
چارت دروس بیوشیمی بالینی در طول دوره کارشناسی ارشد به شرح زیر میباشد، دانشجویان باید دروس بیوشیمی را به خوبی مطالعه کنند تا بر مباحث بیوشیمی مسلط شوند و با موفقیت دوره کارشناسی ارشد خود را بگذرانند.
| دروس ارشد بیوشیمی بالینی | کتابهای توصیه شده |
| کتاب فیزیولوژی عمومی | درسنامه تشریحی فیزیولوژی |
| بیوشیمی هورمونها و تومورمارکرها | بیوشیمی هورمون و تغذیه |
| کتاب بیوشیمی عمومی | |
| کتاب ایمونولوژی عمومی | ایمونولوژی ابوالعباس |
| بیوشیمی و تشخیص مولکولی | |
| بیوشیمی بالینی | بیوشیمی بالینی هنری دیویدسون |
| بیوشیمی پیشرفته بافتها | |
| روش تحقیق | |
| کتاب هماتولوژی | |
| متابولیسم مواد سهگانه و اختلالات | بیوشیمی دیسیپلین رضا محمدی |
| کتاب آنزیم شناسی | |
| روشهای آزمایشگاهی شناخت کار با دستگاهها | |
| آمار کاربردی | |
| سیستم های اطلاع رسانی پزشکی |
بازار کار رشته بیوشیمی بالینی
پس از تحصیل در رشته بیوشیمی بالینی، میتوانید در مراکز درمانی شهری و روستایی به عنوان بازرسان و کارشناسان بهداشت فعالیت کنید یا کارشناس بهداشت بیمارستانها شوید. اگر مدرک کارشناسی ارشد دارید میتوانید در سازمانهای زیر استخدام شوید.
- شهرداریها
- سازمان انرژی اتمی
- سازمان غذا و دارو
- اداره آب و فاضلاب
- کارخانههای دولتی مواد غذایی و بهداشتی
همچنین شما میتوانید در شرکتهای خصوصی و آزمایشگاههای معتمد محیط زیست به عنوان مهندس مشاور و طراح تصفیه خانه فعالیت کنید. پس از گذراندن مقطع دکتری میتوانید عضو هیئت علمی دانشگاه شوید یا در صورت داشتن phd با نمره بالا اقدام به ثبت به ثبت شرکت های مهندس مشاور آب و فاضلاب، شرکت های دانش بنیان و شرکت های آموزشی اصناف کنید.
جمعبندی
رشته بیوشیمی به دو بخش بیوشیمی محض و بیوشیمی بالینی تقسیم میشود، بیوشیمی محض زیر مجموعه وزارت علوم است و بیوشیمی بالینی زیر مجموعه وزارت بهداشت میباشد. در اینجا به معرفی چارت درسی بیوشیمی کارشناسی ارشد پرداختیم. همچنین درباره بازار کار رشته بیوشیمی توضیح دادهایم. علاقهمندان به رشته بیوشیمی لازم است که در رشتههای مرتبط در دوره کارشناسی تحصیل کرده باشند تا بتوانند در مقطع ارشد و دکتری بیوشیمی تحصیل کنند.